Autochtoon plantenmateriaal
Inheems of autochtoon plantenmateriaal?
Een plantensoort is inheems in Vlaanderen als Vlaanderen binnen het natuurlijke verspreidingsgebied van de soort ligt, als het van nature (frequent) voorkomt, of die om cultuurhistorische redenen typisch voor de regio zijn. Het is dus niet omdat een soort in Vlaanderen inheems is, dat ze ook streekeigen is. Wintereik is bijvoorbeeld een soort die typisch is voor de Kempen, maar niet voor de rest van Vlaanderen. Een individuele plant is autochtoon of oorspronkelijk inheems in een bepaalde streek in Vlaanderen, als deze een nakomeling is van planten die zich sinds hun spontane vestiging na de laatste ijstijd altijd natuurlijk hebben verjongd, of die kunstmatig vermeerderd werden met strikt lokaal materiaal. Een zomereik afkomstig uit de Balkan is dus niet autochtoon in Vlaanderen, maar de soort zomereik is hier wel inheems.
Waarom autochtoon plantenmateriaal belangrijk?
Autochtone planten kunnen beter aangepast zijn aan ziektes, uitzonderlijke vorstperiodes, interacties met andere organismen, … dan niet-autochtone. Ze hebben zich immers gedurende vele eeuwen aangepast aan de lokale groeiomstandigheden. Deze aanpassingen zijn opgeslagen in het genetisch materiaal van de planten en zijn daarom overerfbaar. Maar vele autochtone bomen en struiken worden bedreigd door ontbossing, bosfragmentering, intensief bosgebruik en het verdwijnen van kleine landschapselementen. Voor heel wat soorten blijft er nog maar hier en daar een restpopulatie over in Vlaanderen. Ook de massale aanplant van inheemse soorten met niet-autochtone herkomst vormt een bedreiging voor de resterende autochtone populaties. Door inkruising van niet-autochtone genetische informatie in de autochtone populaties wordt de genetische diversiteit beïnvloed. Daarbij kan heel wat informatie verloren gaan. Genetische diversiteit is helaas geen simpele optelsom. We willen de autochtone populaties van bomen en struiken de nodige kansen bieden voor het behoud en de verdere evolutie van hun genetische diversiteit, zodat zij sterk staan voor de toekomst. Daarom moeten we autochtone populaties beschermen, en zoveel mogelijk autochtoon plantsoen gebruiken bij aanplantingen.
Een lijst met inheemse bomen en struiken en een folder over autochtoon of inheems plantenmateriaal kan je hier vinden.